محمد مالی_ تیتر یک این شماره را از فیلم «آخرین تانگو در پاریس» اثر «برناردو برتولوچی» وام گرفتم. یک فیلم با روحی آمریکایی که برای نخستین بار در شب پایانیِ فستیوال فیلم نیویورک در 14 اکتبر 1972 به نمایش درآمد. زمانی که باید به عنوان یک نقطهی عطف در تاریخ سینما ثبت شود. بهنظرم دیدار پوتین و ترامپ در آلاسکا نیز باید در تاریخ معاصر و کتاب ملاقاتهای تأثیرگذار در روابط بینالملل ثبت شود.
بین روسیه و آمریکا یک اقیانوس فاصله است اما از جاییکه ترامپ و پوتین با یکدیگر گفتوگو کردند فقط ۴ کیلومتر فاصله بود. نتایج این دیدارها و مذاکرات معمولاً در سایه حواشی و پیامهای غیرمستقیمی که در کنار دیدار اصلی جریان دارد، گم میشوند. از جمله اینکه سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، با ژاکتی که بر روی آن نوشته «اتحاد جماهیر شوروی» وارد هتل انکوریج آلاسکا شد تا نشان دهد بر مرزهایی به بزرگی شوروی سابق تاکید دارد. یا اینکه؛ هنگام ورود پوتین و ترامپ به آلاسکا، جنگندههای F-35 و بمبافکن B-2 آمریکایی بالای سر دو رئیسجمهور و همزمان با استقبال در فرودگاه مانور دادند تا یادآور اهمیت قدرت نظامی در معادلات سیاسی باشند. از همین رو عکس یادگاری ترامپ و پوتین نیز در کنار جنگندههای F-35 آمریکایی در فرودگاه اینکوریج آلاسکا صورت گرفت. حاشیه دیگر این بود که خبرنگاری بر سر پوتین فریاد زد که آیا کشتن غیرنظامیان را متوقف خواهد کرد یا نه. پوتین اشاره کرد که صدایش را نمیشنود. شاید این هم یک کلاس درس برای سیاستمداران ناپخته و آماتور ایرانی باشد که به موقع سکوت کنند و در صورت لزوم سخن بگویند.
ملاقات پوتین و ترامپ دو ساعت و چهل و پنج دقیقه به طول انجامید. آنها در آلاسکا دو بار با هم دست دادند که این دست دادن 15 ثانیه طول کشید. اولین دست دادن در فرودگاه انکوریج انجام شد که 11 ثانیه طول کشید و ترامپ ابتدا دستش را به سمت رئیسجمهور روسیه دراز کرد. دومین دست دادن در جایگاه ویژهای که برای رهبران آماده شده بود، انجام شد. از محتوای این دیدار غیر از «سازنده» بودن، نکته بیشتری درز پیدا نکرده، فقط تا این لحظه میدانیم که زلنسکی اکراین را به مقصد واشنگتن ترک کرده و سایر رهبران اروپایی هم مترصد جلسهای هستند تا ترامپ نتایج مذاکراتاش را با غول شرق به اطلاع آنها رساند.
آنچه در این میان میتوان از آن به عنوان درس بزرگ دیدار ترامپ و پوتین یاد کرد، معجزه مذاکره است. همان معجزهای که از رویارویی نظامی دو قدرت مهم شرق و غرب امروز دنیا، جلوگیری کرده است. حقیقتاً ارتباط دیپلماتیک روسیه و آمریکا یا حتی چین و آمریکا در این سالها از بروز چندین جنگ حتمی و قطعی ممانعت کرده است. این یعنی قفلهای جهان را با کلید گفتوگو میتوان گشود. تا زمانی که آیین و سنت گفتوگو میان کشورها و ملتها با اختلافات بسیار، جاری باشد، سیلاب خون راه نخواهد افتاد. این درس بزرگ را در شرایط سخت و تاریخی ایران امروز که تغییر پارادایم در آن به یک راهحل ناگزیرانه تبدیل شده است، بهخاطر بسپاریم. همین.