حبیب‌الله بهرامی بیرگانی ـ در هر سال تنها یک روز خاص یا ویژه را به خبرنگار پیشکش کرده‌اند که آن هم هفده مرداد است. جالب این‌جا است که در این روز هم کارگزاران از تکلیف‌هایی برای خبرنگاران می‌گویند و می‌نویسند ولی خبرنگاران تنها تماشاگر سخنان این بزرگواران هستند.
البته باز گفته می‌شود: همه‌ی روزهای سال (به‌جز هفده مرداد) روز عام یا همگان و روز خبرنگار است!
در یکی از همین روزهای همگان ـ که همزمان است با زادروز پیامبر اکرم(ص) و امام جعفر صادق(ع) ـ در تالار دانشکده علوم ایران جشن روز یا پسین خبرنگاران «خوزی‌ها» به کوشش دکتر «محمد مالی» مدیرمسوول این روزنامه و نیز تلاش خستگی‌ناپذیر دکتر «ناصری‌پور» بنیانگزار کتابخانه علوم ایران و موسس کتابخانه تخصصی خوزستان‌شناسی و همسرشان سرکار خانم «نسرین خضوعی» برگزار می‌شود.
در این جشن چهل نویسنده ـ که از استادان و بزرگان خوزستان و کشور و عضو روزنامه «خوزی‌ها» هستند ـ شماری سخن می‌گویند که در پی می‌خوانیم:
برای «خوزی‌ها» یک اقتصاد آزاد تعریف شود
دکتر «شهرام ملکی‌نیا» که اجرای جشن روز خبرنگار خوزی‌ها را بر دوش دارد در سخنانی با اشاره به تیپ لباس خود و گرمای هوا، فضای خودمانی نشست را تأیید و از اینکه در میان بزرگان سخن می‌گوید، ابراز فروتنی می‌کند.
مناسبت آیین: این آیین قرار بود به مناسبت روز خبرنگار برگزار شود، ولی به دلیل مشکل‌های اخیر «خوزی‌ها»، به تأخیر افتاد و با تولد حضرت محمد (ص) همزمان شده است. هدف از برگزاری آیین، قدردانی از کوشش خبرنگاران و اعضای تحریریه «خوزی‌ها» است که چراغ این روزنامه را روشن نگه داشته‌اند.
نقاط قابل بهبود برای «خوزی‌ها»: سخنران دو نکته اصلی را برای ارتقای کیفی روزنامه مطرح می‌کند:
1ـ بسته‌بندی دیجیتال و فضای مجازی: تأکید بر ضرورت بازنگری کارشناسانه در نحوه ارائه درونمایه در زیرساخت‌های دیجیتال مانند اینستاگرام، واتساپ و تلگرام.
او معتقد است: بسته‌بندی درونمایه برای یک رسانه مکتوب با یک رسانه دیجیتال متفاوت است.
2ـ اقتصاد رسانه: اشاره به اینکه رسانه افزون بر بنمایه، یک بُعد اقتصادی نیز دارد. او پیشنهاد می‌دهد: برای «خوزی‌ها» یک اقتصاد مستقل تعریف شود تا بتواند بدون وابستگی به سازمان‌ها یا افراد خاص فعالیت کند.
به عنوان نمونه: به آگهی‌های سازمان‌هایی مانند منطقه آزاد اروند در این روزنامه اشاره می‌کند که نشان‌دهنده ارزش و اعتبار «خوزی‌ها» است و باید از این پتانسیل اقتصادی به درستی استفاده شود.
عصر هوش مصنوعی: سخنران در پایان، به اهمیت هوش مصنوعی در عصر حاضر می‌پردازد و می‌گوید: دیگر داشتن اطلاعات مهم نیست، بلکه نحوه استفاده از هوش مصنوعی و دادن «فرمان‌های درست» به آن است که اهمیت دارد. این دیدگاه باید در تولید درونمایه «خوزی‌ها» نیز دیده شود.
به گونه چکیده، سخنران در این آیین، با قدردانی از تلاش‌های همکاران، دغدغه‌های خود را در سه زمینه گذار به فضای دیجیتال، اقتصاد پایدار رسانه‌ای و استفاده بهینه از هوش مصنوعی برای ارتقای کیفی و پایداری «خوزی‌ها» مطرح می‌کند.
راه برون رفت از وضعیت کنونی خوزستان و جامعه
دکتر «کیوان لطفی» مدیر روابط عمومی منطقه آزاد اروند نخستین سخنران جشن خوزی‌ها بود.
نکات کلیدی سخنرانی:
وضعیت استان خوزستان: دکتر لطفی وضعیت خوزستان را به بیماری تشبیه می‌کند که هم درد و هم درمانش مشخص است، ولی گره‌ای در اجرا وجود دارد و هیچ کاری از پیش نمی‌رود.
تعارض نقش: او اشاره می‌کند که اکنون به عنوان یک «شخص حقیقی» صحبت می‌کند، نه به عنوان یک مسوول، زیرا سمت‌های رسمی گاهی سبب محدودیت در بیان واقعیت‌ها می‌شوند!
انتقاد از وضعیت فعلی:
کُندی در حل مشکل ها: مسایل ساده و بدیهی استان روی زمین مانده و حل نمی‌شود.
سوءاستفاده از قدرت: او از تبدیل شدن برخی اختیارات به «تیغ و اسلحه» برای باج‌گیری و سوءاستفاده شخصی انتقاد می‌کند.
لمپنیسم: فضای عمومی استان تحت‌تأثیر «لمپنیسم» قرار گرفته و افراد به دلیل ترس از آبرو و مسایل دیگر، از ورود به مسایل و اقدامات جدی خودداری می‌کنند.
راه‌حل پیشنهادی:
اجماع و عقلانیت: او باور دارد که حلقه گم‌شده در خوزستان، اجماع و عقلانیت عمومی است. با وجود افراد باکیفیت و نخبه، اجماع برای انجام کارهای مهم شکل نمی‌گیرد.
هزینه‌دهی: تأکید می‌کند که برای تغییر وضعیت، باید از هزینه دادن نترسید و باید در مقابل کسانی که برای منافع شخصی، منافع جمعی را تخریب می‌کنند، ایستادگی کرد.
انتقاد از عملکرد رسانه‌ای:
نقش رسانه: او وظیفه اصلی رسانه را شفاف‌سازی و روشن‌کردن مسایل می‌داند، نه تنها ایجاد درگیری.
چیرگی منافع شخصی: شوربختانه منافع شخصی بر اصل موضوع غلبه کرده و رسانه‌ها از هدف اصلی خود دور شده‌اند.
سخن پایانی: سخنران در پایان با شادباش به مناسبت هزارمین شماره روزنامه «خوزی‌ها» و تقدیر از کوشش دست‌اندرکاران، از باشندگان می‌خواهد که به موضوع اجماع و هزینه‌دهی برای بهبود وضعیت استان فکر کنند.
به گونه کلی، سخنرانی دکتر لطفی، نقدی صریح و دلسوزانه بر وضعیت کنونی خوزستان و جامعه رسانه‌ای آن است و راه برون‌رفت از این وضعیت را در اجماع، عقلانیت و جسارت برای هزینه‌دهی می‌داند.
رسانه افزون بر آزادی، باید حرفهای و متمایز باشد
دومین سخنران «محمد دورقی» از نویسندگان روزنامه خوزی‌ها بود.
چکیده ای از نکته های کلیدی سخنرانی:
مقدمه و نقش تماشاگر:
سخنران با ابراز شادمانی از حضور در جمع روزنامه «خوزی‌ها»، خود را بیشتر یک «تماشاگر» و «حاشیه‌نشین» فعالیت‌های این روزنامه معرفی می‌کند.
او باور دارد تماشاگر بودن، مزایا و معایبی دارد؛ ولی مهم‌ترین عیب آن، از بین بردن قابلیت شناخت عمیق و قدرت عمل است. به همین دلیل، او تنها به کلیات می‌پردازد.
عملکرد و عوامل موفقیت «خوزی‌ها»
دورقی از وجود نویسندگان و خبرنگاران زبده و بااستعداد در روزنامه تمجید می‌کند که مسائل استان را به خوبی می‌شناسند و به آن‌ها می‌پردازند.
او همچنین به توانمندی فردی و انگیزه بالای مدیر روزنامه، آقای مالی، اشاره می‌کند که توانسته این روزنامه را در مسیر سخت و پرچالش، حفظ و به این نقطه برساند.
او در ادامه با استفاده از یک مدل مدیریتی (تابع Performance = Ability, Motivation, Support)، می‌گوید: آقای مالی توانمندی و انگیزه دارد، اما به حمایت (Support) نیاز دارد. او این حمایت را وظیفه اعضای هیات مدیره و دیگر همکاران می‌داند.
نقش رسانه آزاد و چالش‌های آن:
سخنران به نقل قولی از «آمارتیا سن»، اقتصاددان هندی، اشاره می‌کند که می‌گوید: هیچ قحطی در کشوری با مطبوعات آزاد رخ نداده است. او این مفهوم را به مسایل دیگر جامعه تعمیم می‌دهد و تأکید می‌کند که رسانه آزاد و مستقل از مراکز قدرت، می‌تواند نقش بزرگی در حل مشکل‌ها داشته باشد.
او یک سوال اساسی مطرح می‌کند: آیا تنها آزاد بودن کافی است؟ سپس پاسخ می‌دهد: خیر. رسانه افزون بر آزادی، باید حرفهای و متمایز باشد.
مدیریت و درونمایه رسانه‌ای:
دورقی دو مفهوم را در مدیریت (نقش و فرانقش) مطرح می‌کند:
نقش (نقش اصلی): انجام وظایف اصلی و فنی روزنامه‌نگاری (نوشتن، طراحی و...)
فرانقش (نقش حمایتی): به مسایل فراتر از وظایف اصلی می‌پردازد. برای نمونه: در بحث «حمایت ادراک‌شده سازمان(POS)»، او بیان می‌کند: مدیر باید به مسائل شخصی کارکنان نیز اهمیت دهد تا یکپارچگی و همبستگی سازمانی حفظ شود.
او به انتقاداتی که از سبک نوشتاری خود می‌شود، اشاره کرده و توضیح می‌دهد که به دنبال تولید درونمایه متمایز است.
دورقی با طرح مفهوم «دموکراسی دیدن»، که به معنای تولید بن‌مایه‌ای است که همه افراد (نخبگان و غیرنخبگان) از آن بهره ببرند، آن را در برابر رویکرد «تولید ناب» قرار می‌دهد.
او باور دارد یک رسانه می‌تواند بخشی از درونمایه خود را به تولید ناب و تخصصی اختصاص دهد تا حرفهای متفاوت و متمایزی بزند.
جمع‌بندی:
دورقی با اشاره به مشکل‌های همچون مسایل محیط‌زیستی خوزستان، بر لزوم پرداختن حرفهای رسانه‌ها به این مسایل تأکید می‌کند.
او سخنان خود را با ابراز تأسف از کمبود وقت برای بیان کامل ایده‌هایش به پایان می‌رساند.
روزنامه خوزی‌ها، «مشق شب» کارگزاران استان و کشور باشد
استاد «چمن‌نژادیان» دیگر نویسنده روزنامه «خوزی‌ها» پشت بلندگو می‌رود.
چکیده‌ای از نکته‌های کلیدی سخنرانی:
مقدمه و جایگاه روزنامه «خوزی‌ها»
سخنران با ابراز افتخار از حضور در جمع استادان و بزرگان، از روزنامه «خوزی‌ها» و مدیریت دکتر مالی به دلیل گردآوری چنین گروهی از اندیشمندان قدردانی می‌کند.
او از دو منظر به موضوع می‌پردازد:
1ـ نقش دکتر مالی: نقش او در حفظ، انسجام، توسعه و استمرار فعالیت روزنامه با وجود همه سختی‌ها.
2ـ نقش مجموعه تحریریه: جایگاه خبرنگاران و نویسندگان در این روزنامه که رویکردی «کاربردی، فرهنگی، مدیریتی و مدنی» دارند.
رسانه به عنوان اندیشکده و چالش‌های حکمرانی:
آقای چمن‌نژادیان با اشاره به آیه «نون و القلم و مایسطرون»، به جایگاه رفیع نوشتن و اندیشیدن اشاره می‌کند و از اینکه جامعه با وجود چنین جایگاه‌هایی هنوز مشکل‌های زیادی دارد، ابراز تأسف می‌کند.
او باور دارد که حاکمیت و مدیران از ظرفیت این‌گونه مجموعه‌های فکری و رسانه‌های آزاد به اندازه کافی بهره نمی‌برند.
او روزنامه «خوزی‌ها» را یک «اندیشکده» می‌داند که می‌تواند به هر دستگاهی کمک کند تا برای توسعه و رفاه مردم از آن بهره ببرد.
او همچنین به دوگانگی در جامعه میان سنت و مدرنیته اشاره می‌کند و می‌گوید: قرار بود جمهوریت و اسلامیت این دو را آشتی دهد، ولی این اتفاق نیفتاده است.
به باور او، نهادهای مدنی (انجمن‌ها و سندیکاها) که قرار بود حلقه وصل مردم و حاکمیت باشند، خود دچار مشکل شده‌اند و برخی از آن‌ها تبدیل به «دکه» هایی برای کسب قدرت و رانت شده‌اند.
قدردانی و درخواست از کارگزاران:
سخنران از آقایان دکتر ناصری‌پور و دکتر مالی به عنوان افرادی فداکار و بدون ادعا یاد می‌کند که فضایی برای اندیشه‌سازی فراهم کرده‌اند.
او تأکید می‌کند: روزنامه «خوزی‌ها» به نوعی وظایف نهادهای علمی، آکادمیک و مدنی را بر دوش می‌کشد.
او در پایان از کارگزاران استان و کشور می‌خواهد که از این مجموعه فکری استفاده کنند و آن را به "مشق شب"خود تبدیل کنند، یعنی به‌گونه پیوسته از بنمایه آن برای بهبود عملکرد خود بهره ببرند.
او با انتقاد از وضعیت کنونی که مدارک دانشگاهی و تجربه مدیریتی افراد به راحتی به دست می‌آید، بر اهمیت استفاده از متخصصان و اندیشمندان راستین تأکید می‌کند و از کارگزاران می‌خواهد مشاوران و نهادهای نمایشی و «ویترینی» را کنار بگذارند.
به گونه چکیده، سخنرانی آقای چمن‌نژادیان بر نقش روزنامه «خوزی‌ها» به عنوان یک اندیشکده مستقل و کاربردی تأکید دارد و از کارگزاران می‌خواهد از ظرفیت نخبگان و رسانه‌های آزاد برای حل مشکل‌ها و توسعه جامعه بهره بگیرند.
استقلال برای یک رسانه «اکسیژن» است
«پادشاه لخت است، خوزی‌ها یک میدان است».
مقدمه و استعاره از یک قصه کودکانه:
آقای «مجید نیسی» با سپاسگزاری از دعوت و تبریک میلاد پیامبر، سخنرانی خود را با گرفتن اجازه از استادان و به ویژه استاد خود، پروفسور علیزاده، آغاز می‌کند.
او برای ورود به بحث، به قصه «لباس جدید پادشاه» اثر «هانس کریستین آندرسن» اشاره می‌کند و می‌گوید: این قصه، استعاره‌ای از شجاعت یک کودک در گفتن حقیقت است؛ همان حقیقتی که همه از بیان آن می‌ترسند: «پادشاه لخت است».
او این قصه را «منشوری برای حرفه روزنامه‌نگاری» می‌داند و می‌گوید: روزنامه‌نگاری زمانی معنادار است که بتواند حقیقت را در زمان و مکان مناسب بیان کند.
خوزی‌ها، نه یک تریبون، که یک میدان است:
سخنران با استفاده از مفهوم «حوزه عمومی» در اندیشه «هابرماس»، روزنامه «خوزی‌ها» را به جای «تریبون»، یک «میدان» برای شنیدن، دیدن و سنجیدن می‌داند.
به اعتقاد نیسی، این روزنامه توانسته در یک استان چندفرهنگی و با وجود محدودیت‌ها و سنگ‌اندازی‌ها، چنین میدانی بیافریند.
درونمایه «خوزی‌ها»: او تأکید می‌کند که «خوزی‌ها» یک روزنامه "تحلیل‌محور" است و صرفاً به خبر خام نمی‌پردازد. ستون‌های تحلیلی، پرونده‌های موضوعی و میزگردهای تخصصی از ویژگی‌های آن است.
چندصدایی و مدیریت بردبار:
این چندصدایی به واسطه حضور طیف‌های گوناگون در تحریریه ممکن شده است:
استادان دانشگاه: که عمق روش‌شناختی و تاریخی به مطالب می‌دهند.
کنشگران اجتماعی: که نبض جامعه را از میدان به تحریریه می‌آورند.
بانوان: که حساسیت‌های انسانی و لایه‌های پنهان مسایل را آشکار می‌کنند.
جوانان: که با جسارت، پرسشگری و مصلحت‌اندیشی را کنار می‌گذارند.
او تأکید می‌کند: این تنوع نسلی (از دهه ۳۰ تا ۷۰) سبب شده تا هر صفحه از روزنامه به یک کلاس گفت و گو میان نسل‌ها تبدیل شود.
آقای نیسی این همه انسجام را بدون مدیریت بردبار و اخلاق‌محور دکتر مالی ممکن نمی‌داند.
استقلال و تاب‌آوری نهادی:
سخنران با قدردانی از دکتر مالی، او را مدیری می‌داند که با سعه صدر به همه دیدگاه‌ها فرصت بروز داده و در برابر تلاش برای مخدوش کردن استقلال روزنامه مقاومت کرده است.
او مفهوم «دیوار آتش تحریریه» (مرز میان داوری حرفهای و منافع بیرونی) را یک اصل مهم در «خوزی‌ها» می‌داند و می‌گوید: این استقلال برای یک رسانه «اکسیژن» است.
او به واقعه سرقت از دفتر روزنامه اشاره می‌کند و می‌گوید: این رخداد، تاب‌آوری نهادی مجموعه را نشان داد؛ چرا که فردای همان روز، آن‌ها به‌جای هیاهو، دوباره به کار خود ادامه دادند.
نقش اجتماعی و مسوولیت حرفهای:
به باور نیسی، «خوزی‌ها» همچون رودخانه‌های خوزستان، تلاش می‌کند پل ارتباطی میان اقوام، شهر و روستا و عشایر باشد. این کار برای آن‌ها یک تجمل فرهنگی نیست، بلکه لازمۀ حکمرانی خوب و آرامش اجتماعی است.
در پایان، او «تحلیل‌محوری» را به معنای مسوولیت‌پذیری می‌داند؛ یعنی هر ادعا باید پشتوانه داشته باشد، اشتباه پذیرفته و اصلاح شود و از زبان عادلانه و شفافیت فرار نشود.
او نقش دکتر مالی را در این زمینه برجسته می‌داند که «آزادی بیان را با مسوولیت حرفهای در یک ترازو می‌گذارد. » به همین دلیل، تحریریه پشت دیوار آتش ایستاد و «خوزی‌ها» همچنان مستقل و بی‌پروا، حقیقت را بیان می‌کند.
نقش «خوزی‌ها» در بازتاب نگرانی‌های مردم خوزستان
آقای دکتر «ریاض علی فرحانی» مدیر روابط عمومی پیشین منطقه آزاد اروند سخنران بعدی است که در این جشن به عنوان یک شخصیت حقیقی و نویسنده روزنامه «خوزی‌ها» حضور دارد.
چکیده‌ای از نکته های کلیدی سخنرانی
نقش روزنامه «خوزی‌ها»:
دکتر «فرحانی» در ابتدا به نقش «خوزی‌ها» در بازتاب نگرانی‌های مردم خوزستان و ایجاد هویت اجتماعی اشاره می‌کند و از اینکه این روزنامه توانسته به خوبی در سطح استان و ملی اثربخش باشد، ابراز افتخار می‌کند.
شفافیت و بدون تبعیض:
او به موضوع حضور بانوان در آیین اشاره می‌کند و می‌گوید: اگرچه در این برنامه به دلیل محدودیت‌ها، امکان سخنرانی بانوان فراهم نبوده، ولی روزنامه «خوزی‌ها» هرگز در زمینه‌هایی مانند جایگاه زنان، قومیت‌ها و مسایل اجتماعی، دچار محدودیت یا تبعیض نبوده است.
او تأکید می‌کند: «خوزی‌ها» هرگز به استفاده ابزاری از این مسایل برای باج‌گیری یا انتشار اخبار دروغ متهم نشده و همواره اخبار درست تولید کرده است.
اثربخشی و میراث نسلی:
دکتر فرحانی، اثربخشی «خوزی‌ها» را یک کار اجتماعی پیوسته و نه یک اقدام دوره ای می‌داند.
او ادامه کار روزنامه را با وجود تمام بی‌مهری‌ها یک تجربه نسلی و تاریخی می‌داند که به نسل‌های آینده نیز منتقل خواهد شد.
او این مسوولیت را بر دوش همه می‌داند که نسلی را تربیت کنند که با گذشته خود فاصله نداشته باشد و بخش مهمی از این رسالت بر عهده «خوزی‌ها» است.
«فرحانی» در پایان پیش‌بینی می‌کند که این اثربخشی در آینده می‌تواند به عنوان یک «انقلاب فرهنگی» شناخته شود.
به گونه چکیده، سخنرانی دکتر فرحانی بر نقش پررنگ و بی‌طرفانه «خوزی‌ها» در جامعه، اثربخشی پیوسته آن و مسوولیت تاریخی‌اش در انتقال میراث به نسل‌های آینده تأکید دارد.
سپاسگزاری از دست‌اندرکاران روزنامه خوزی‌ها
«بهنوش بساک کاظمی» در آیین سپاسگزاری از دست‌اندرکاران روزنامه «خوزی‌ها» به نمایندگی از دیگر بانوان نویسنده روزنامه خوزی ها دقایقی به ایراد سخن پرداخت.
چکیده نکته‌های کلیدی سخنرانی:
تقدیر و تشکر: خانم «بساک» در ابتدا از آقای مالی و همکارانش در روزنامه «خوزی‌ها» به دلیل برگزاری این آیین ارزشمند، سپاسگزاری می‌کند.
جشنواره ملی قصه‌گویی محیط زیست: او به شناساندن یک رویداد مهم می‌پردازد: «جشنواره ملی قصه‌گویی محیط زیست».
برگزارکننده: این جشنواره با همت سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) و پشتیبانی اداره کل محیط زیست خوزستان برگزار شده است.
نقش ایشان: خانم بساک افتخار دبیری این جشنواره را داشته و طرح نخستینگی آن را نیز خود ارایه کرده است.
مشارکت «خوزی‌ها»: او از مدیر و اعضای روزنامه «خوزی‌ها» (آقایان مالی، موسوی، دکتر لطفی و سایر دوستان) به دلیل همکاری و کمک در برگزاری هرچه بهتر این جشنواره ملی قدردانی می‌کند.
موضوع جشنواره: هدف جشنواره، تمرکز بر حفظ گونه‌های جانوری در حال انقراض و پشتیبانی از محیط زیست از دست رفته خوزستان بوده است.
هدف نهایی: قصه‌گویان از ۲۳ استان مختلف کشور در این جشنواره برای کودکان و نوجوانان قصه گفته‌اند تا «تلنگری بر جان بی‌قرار مسوولان» استان خوزستان باشد.
اهدای تقدیرنامه‌ها: در پایان، خانم بساک از این فرصت استفاده کرد و از آقای دکتر «سیروس داودی» (نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد خوزستان) دعوت می‌کند تا برای اهدای تقدیرنامه‌های آماده شده به خبرنگاران «خوزی‌ها»، به روی سن بیایند.
او تأکید می‌کند: این تقدیرنامه‌ها به پاس همکاری و کمک‌های روزنامه «خوزی‌ها» در برگزاری موفق جشنواره اهدا می‌شوند.
به گونه چکیده، سخنرانی خانم بساک بر قدردانی از روزنامه «خوزی‌ها» برای همکاری در برگزاری یک جشنواره محیط زیستی مهم و تأکید بر نقش رسانه در آگاهی‌بخشی در زمینه حفظ محیط زیست متمرکز است.
با یک گُل هم می‌توان بهار آورد!
دکتر «محمد مالی»، مدیرمسوول روزنامه «خوزی‌ها»، واپسین سخنران بود که برای سپاسگزاری از خبرنگاران و دست‌اندرکاران این روزنامه پشت میز سخنرانی رفت.
چکیده‌ای از نکته‌های کلیدی سخنرانی
مقدمه و شرایط روزنامه‌نگاری:
دکتر مالی در ابتدا با اشاره به متن تقدیرنامه‌ها، از شرایط سخت روزنامه‌نگاری در سه سال اخیر صحبت می‌کند. او باور دارد که نگاه به مطبوعات، نگاهی «بله‌قربان‌گو» بوده که اگرچه اکنون این نگاه سنگین وجود ندارد، اما هنوز شرایط ایده‌آل نیست.
او وضعیت روزنامه‌نگار ایرانی را به یک فیلم آمریکایی تشبیه می‌کند که قهرمان داستان برای فرار از تیرباران، در حال دویدن است و پایان آن مشخص نیست. به باور او، روزنامه‌نگار ایرانی از کودتای ۲۸ مرداد تا امروز، هنوز در حال فرار است و طعم آزادی را نچشیده است!
اصلاحات و امید به تغییر:
دکتر مالی باور دارد که حرکت‌های بزرگ و انقلابی همیشه پاسخگو نیستند. او بر تلاش‌های کوچک و تدریجی تأکید می‌کند: «یک آجر در این ساختمان بگذاریم»، «یک قدم کوچک برای اصلاح برداریم.»
او ضرب‌المثل‌های رایج مانند «با یک گُل بهار نمی‌شود» را اشتباه می‌داند و می‌گوید: حتی یک نور کوچک در تاریکی می‌تواند امید و انگیزه برای حرکت ایجاد کند.
جامعه نخبه‌کش ایرانی و خوزستان:
او جامعه ایرانی و به ویژه خوزستان را به یک «پنکه» تشبیه می‌کند که در سقف کار گذاشته شده و هرگاه کسی به جایی برسد، او را می‌زند. به نظر او، «نخبه‌کشی» به یک سنت در ایران تبدیل شده و هزینه‌های سنگینی برای کسانی دارد که می‌خواهند خلاف جهت حرکت کنند.
او بر لزوم پذیرش این هزینه‌ها تأکید می‌کند و آن را یک نیاز برای پیشرفت می‌داند.
اهمیت سربازی و عمل‌گرایی:
دکتر مالی با اشاره به حادثه سرقت از دفتر روزنامه «خوزی‌ها»، از این تجربه به عنوان فرصتی برای رهایی از مسوولیت یاد می‌کند، اما می‌گوید که جاه‌طلبی و خودخواهی در این تصمیم جایی نداشت.
او با انتقاد از نبود «سرباز» و فراوانی «ژنرال» در ایران، بر اهمیت عمل و تلاش شخصی تأکید می‌کند.
او با ذکر نمونه‌هایی مانند شهرام گودرزی (مجسمه‌ساز) و «آنتوان دو سنت اگزوپری»، ارزش واقعی را در «عمل» و «تلاش فردی» می‌داند، نه در نشستن و انتقاد کردن از پشت اکانت‌های مجازی.
او با یادآوری نویسه‌های سینمایی مانند: «امیر نادری»، مشکل جامعه را در انتظار کشیدن برای حرکت دیگران می‌داند و می‌گوید: «همه منتظر هم‌اند»، در حالی که باید خودمان پیش‌قدم شویم.
به گونه چکیده، «سخنرانی دکتر مالی درباره چالش‌های روزنامه‌نگاری در ایران، اهمیت تلاش‌های کوچک و تدریجی، سنت نخبه‌کشی در جامعه و ضرورت عمل‌گرایی و پذیرش مسوولیت شخصی به جای انتظار کشیدن از دیگران است.»
پس از پایان برنامه جشن «خوزی‌ها»، آیین سپاسگزاری از نویسندگان این روزنامه وزین با حضور دکتر «محمد مالی» و اجرای خوب دکتر «شهرام ملکی‌نیا» برگزار شد.
در این بخش از برنامه، به چهل تن از نویسندگان برجسته خوزی‌ها از سوی مدیرمسوول روزنامه ـ آن هم در حال و هوایی خودمانی ـ شاخه ای گُل ـ که در حقیقت نوری در دل‌ها می‌تاباند و بهار را هم به تالار سخنرانی آورده بودـ، بسته‌ای فرهنگی و دوجلد کتاب به قلم دکتر مالی پیشکش شد.
گستراندن سفره‌های شام جداگانه برای آقایان و بانوان، از نگارنده کمترین گرفته تا نویسندگان فرهیخته خوزستان ـ که بیشتر استادان دانشگاه هستند ـ پایان‌بخش آیین جشن بود.
یک بار دیگر از کوشش‌های دکتر «خلیل ناصری‌پور» و همسر فداکارشان(نسرین خضوعی)ـ که در برگزاری چنین آیین‌های فرهنگی و ادبی همیشه پیشگام هستندـ سپاسگزاری می‌کنیم.