رئوف پیشدار _ باید برای خانه نان بخرم. راه نزدیک و میان‌بُر رفتن تا آخر خیابان و عبور از پارک و دوباره یک خیابان و سرانجام هم یک خیابان دیگر! است.
پارک تا خانه من فاصله‌ای ندارد. مثل همه‌ی پارک‌ها عصرها بیشتر محل تجمع بازنشستگان و زنان خسته از کار روزانه و البته صبح‌ها ورزش صبحگاهی بانوان! است.
سه جوان حداکثر ٢۵ ساله کنار میان گذر پارک مشغول دود کردن مواد مخدرند. از همین موادی که برای استنشاق آن لوله شیشه‌ای باریک استفاده می‌کنند و هر بار هم اسمی دارد، یکبار شیشه، یکبار گُل و...
نه ترسی، نه نگرانی‌ای، نه خجالتی در کمال آرامش! جلوی چشم عموم، زن و مرد، بچه و بزرگ! چند باری پلیس آمده که آن‌ها را جمع کند،یا زودتر از پلیس رفته بودند، و یا اگر هم احتمال بازداشت شدند، دوباره برگشتند.
طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس و در آخرین مطالعه زیستی ـ رفتاری کشوری حدود ٢٠٠ هزار نفر در ایران معتاد تزریقی‌اند، ۱۴ درصد از این افراد به ویروس HIV مبتلا بوده‌اند.
تعداد معتادان کشور بین ۲.۸ میلیون تا ۴.۴ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.
مطالعه زیستی ـ رفتاری ایرانی‌ها نشان می‌دهد که متأسفانه مصرف دخانیات نیز در میان ایرانی‌ها بخصوص جوان‌ها رو به افزایش است.
محمدرضا مسجدی، دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران از مصرف سالانه ۷۰ میلیارد نخ سیگار در ایران خبر داد. این بدان معناست که روزانه ۱۹۲ میلیون نخ سیگار در ایران مصرف می‌شود.
مسجدی گفت: «۱۴ درصد از مرگ‌های کشور ناشی از مصرف دخانیات است؛یعنی از مجموع حدود ۴۶۰ هزار مرگ سالانه در ایران ۶۴ هزار نفر تنها بر اثر دخانیات جان می‌دهند و به عبارتی روزانه ۱۷۵ ایرانی با دود دخانیات از بین می‌روند.»
محمدرضا مسجدی همچنین گفت که از سال ۱۳۸۵ تاکنون یعنی طی حدود ۲۰ سال مصرف دخانیات در دختران ۱۳ تا ۱۵ساله، ۱۳۳ درصد افزایش یافته است.
وانتی که همیشه غروب‌ها می‌آید با بلند گو داد می‌زند: موز ۶٠ تومان ، موز ۶٠ تومان!
تعجب می‌کنم. قیمت موز در بازار بالای ١٣٠ هزار تومان است.
از هر دَری یکی بیرون می‌رود تا موز ۶٠ هزار تومانی بخرد. تحلیل! من این است چون هوا گرم است و نمی‌شود موز را نگه داشت، شاید هم خراب باشد، موز را ارزان می‌فروشد که با خیال راحت به خانه برود.
یکی صدایش را بلند می‌کند: مرد حسابی می گویی ۶٠ تومان، وقتی می‌آییم بخریم می‌گویی نیم کیلو ۶٠ تومان!
از پنجره که نگاه می‌کنم کَلک وانتی گرفته، چند نفری موز خریده‌اند.
همکار محترم دانشگاهی دکتر بیژن عبدالکریمی اظهار نظری داشته به این مضمون، چون مردم روزهای تعطیل در پارک ها جوجه کباب درست می‌کنند و خریدهای زیاد هم دارند و زیاد مسافرت می‌روند، نتیجه می‌گیریم؛ پس وضع‌شان خوب است.
این گفته محل جدل در میان همکاران شده است و جملگی به دکتر عبدالکریمی معترضند که چگونه بدون فکت‌های علمی، او در مقام یک دانشگاهی چنین چیزی گفته است.
دوست دارم استدلال دکتر عبدالکریمی را بخوانم و مستندات او را برای این اظهار‌نظر ببینم.
فعلاً و علی‌الحساب آمار رسمی می‌گوید :
طی یک بازه ۱۶ ساله بیشترین تعداد خانوارهایی که در فصل بهار به سفر رفته‌اند مربوط به سال ۱۳۹۷ با حدود ۱۷.۱ میلیون خانوار و کمترین مربوط به سال ۱۴۰۰ با تعداد ۷.۸ میلیون خانوار به ثبت رسیده است.
از اواخر دهه ۸۰ تا اواخر دهه ۹۰ شاهد رشد تدریجی سفر خانوارها بوده‌ایم، اما در سال ۱۴۰۰ به‌دلیل شرایط خاص ناشی از کرونا و محدودیت‌های گسترده، افتی کم‌سابقه رخ داده و سپس تا سال ۱۴۰۳ دوباره به بیش از ۱۴ میلیون خانوار بازگشته است.
در مورد وضعیت اقتصادی؛ مقام‌های ایران گفته‌اند، در کل دهه ۱۳۹۰، با وجود رشد تقریباً ۱۰ میلیون نفری جمعیت، اقتصاد ایران رشدی نکرد و تولید ناخالص داخلی در سال ۱۳۹۹ تقریباً برابر با سال ۱۳۹۰ بود.
یعنی درآمد خانواده ثابت مانده، ولی شمار اعضای آن بیشتر شده، سطح رفاهش پایین آمده است.
مسأله نگران‌کننده این است که این اعداد و ارقام مربوط به سال ۱۴۰۳ و پیش از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل است؛ جنگی که بخش‌هایی از اقتصاد ایران را به رکود عمیقی فرو برد و در کنار کمبود برق، آب و گاز، به شرایط بحرانی کسب‌وکار دامن زد و این نگرانی وجود دارد که در صورت بازگشت تحریم‌ها، قدرت خرید خانواده‌ها را از این هم پایین‌تر بیاورد .